Dünyanın en faydalı yağlarından biri olarak kabul ediliyor. Her gün yenilmesinde daha doğrusu içilmesinde bir sakınca olmadığına dair doktorların fikir birliği var. Elbette zeytinyağından bahsediyoruz. Tüm Ege, Akdeniz kıyı şeridinin, Güneydoğu Anadolu’nun bazı şehirlerinin, Karadeniz’e kıyısı olan Artvin’in, İznik’in hatta tarihi belgelerde yazılanlara göre bir zamanlar İstanbul’daki zeytin ağaçlarından elde edilen zeytinyağı sadece lezzetiyle yemekleri tatlandırmamış aynı zamanda ülkemizde zarif bir kültürü de yaratmış.

Zeytinyağı, zeytinin yetiştiği bölgenin toprağından, ikliminden, havasından kısacası her şeyinden izler taşır. Aynı şarapta, kahvede olduğu gibi. Bu nedenle Kuzey Ege’nin zeytinyağı ile Akdeniz’in sıcak havasıyla yetişen zeytinlerin zeytinyağı birbirinden dağlar kadar farklıdır. Hatta sadece iklim değil çevredeki bitki örtüsünün sahip olduğu çeşitlilikten de etkilenir zeytinyağı. Portakalın çok olduğu bir bölgeden elde edildiyse elbette portakaldan da izler taşır. Tıpkı bademden, ıhlamurdan ve nicesinden taşıdığı gibi.

Yağ asitleri ve doymamış yağ açısından zeytinyağının ısıl işlem görmemiş olanı makbul. Taze meyve suyu olarak adlandırılan bu çeşidi ‘sızma’, ‘extravirgin’ olarak bilinir. Daha çok ılık sunulan mezelerde, salatalarda tercih edilir. Ancak pişmiş, halen sıcak olan bir yemeğin üzerine gezdirilmesinde bir sakınca yok. Hatta yemeğin lezzetini artıran, zeytinyağının gerçek tadını alabileceğiniz bir teknik aslında.

Asit oranı yağın tadını ve aromasını belirlediği için hangi çeşit yağın hangi yemekte kullanılacağına dair kesin bilgiler yok aslında. Önerilerden ibaret. Bir damağın tercihini diğer bir damak beğenmeyebilir. Bu nedenle uygulamalar sonucunda kişisel tercihler oluşuyor. Elbette genel tanımlamalar olduğu gibi yumurtada, salatada, ette hangi yağın ne olacağına dair kişinin karar vermesi çok daha sağlıklı.

Ancak bazı bilgiler var ki dikkat edilmesi önemli. Zeytinyağının sıcak bir yemeğin hazırlığında asla yakılmaması, hiç ısıl işlem görmemiş olan bir zeytinyağının tercih edilmesi, ısı, ışık ve oksijenden korunması gerekliliği herkesin ortak fikri. Bunların dışında erken hasat, geç hasat, asit oranının derecesi size kalmış.