Şifası, lezzeti ile tarih boyunca insanoğlunun hayran olduğu bir besin bal. Yapımı ve kullanımı her daim ilgi çekiyor. Kimi zaman sarp kayalıkların arasından kimi zaman da kovandan toplanmış. Kısaca balın nasıl yapıldığına bakalım.

Kış mevsimi sonrası baharla birlikte nektar toplamak için çiçek özlerine yönelen arılar kovanlarına döndüğünde bu özleri peteklerin içine doldurmaya başlıyor. Zaman, çiçeğin özü ve arının salgısı ile bal oluşmaya başlıyor. Arıcılar veya petek balı doğada bulabilenler bu sürenin sonunda bal denilen özlü sıvıyı balmumunu sıyırarak ayırıyorlar. Sonrasında filtre etme işlemi var. Böylelikle tortular ayrıştırılıyor. Petek arıcılar tarafından yapıldığı gibi arının kendisi tarafından da yapılıyor. Doğal seyrine bırakılarak arının yaptığı petek en az bal kadar kıymetli.

Balın cinsi ve kalitesinin tamamen arının üzerine konduğu çiçeklere ve bitki örtüsüne bağlı olduğunu biliyor muydunuz? Koyu renkli balların tadı yoğun ve kuvvetli, açık renkli balların ise daha hafif ve yumuşak oluyor. Arının tek bir bitkiden nektar alarak hazırladığı ballara monofloral bal deniliyor ve en kıymetli çeşit olarak kabul ediliyor. Ballar çeşitlerine göre akışkan ya da yoğun kıvamlı, açık-koyu renkli, krema kıvamında veya kristalize olabiliyor. Söylediğimiz gibi bu kriteri çiçeğin sahip olduğu öz belirliyor.

Peki ya çiğ bal? Bal, petekten toplanıp süzüldükten sonra hafif ısıtılarak pastörize ediliyor. Burada amaç balın daha akıcı ve berrak hale getirilmesi. Ancak çiğ balda bu işlem yok. Olduğu gibi bırakılıyor. Özü, aroması kendi halinde korunuyor.

Gerçek bal zamanla kristalize olabilir. Bu, doğal bir durum. Kötü ya da bozuk olduğu anlamına gelmez. Bu şekilde yemekten hoşnut değilseniz balın bulunduğu kavanozu hafif ılık su içinde eriyene kadar bekletmeniz yeterli. Balı asla buzdolabında saklamayın. Işık görmeyen, hafif serin bir yerde kapağı sıkıca kapalı bir şekilde 2 yıl boyunca tazeliğini koruyarak saklayabilirsiniz.

Kahvaltıların gözdesi balı sadece bu öğüne sığdırmak haksızlık olur. Salata sosları ve etlerin marinasyonunda, kek, kurabiye yapımında kullanabilirsiniz. Tavuğu pişirirken üzerine süreceğiniz ballı bir sos hem daha lezzetli olmasını hem de çok daha iyi kızarmasını sağlar. Sızma zeytinyağlı ve limonlu soslara bal çok yakışır. Bir tutam da taze kişniş eklemeyi unutmayın.